Samo­cho­dy sta­ją się coraz bez­piecz­niej­sze, ofe­ru­jąc kolej­ne sys­te­my elek­tro­nicz­ne, więk­sze stre­fy zgnio­tu i wytrzy­mal­szą kon­struk­cję nad­wo­zia. Wszyst­ko to pomy­śla­ne jest jed­nak głów­nie w odnie­sie­niu do doro­słych pasa­że­rów. Dzie­ci, naj­de­li­kat­niej­sze i naj­bar­dziej podat­ne na ura­zy pod­czas wypad­ku, nadal potrze­bu­ją dodat­ko­we­go wspar­cia. Fote­lik samo­cho­do­wy, skon­stru­owa­ny i przy­sto­so­wa­ny do budo­wy cia­ła małych dzie­ci, pozwo­li nam prze­wo­zić w aucie pocie­chy w peł­ni bez­piecz­nie.

Jak zatem wybrać fote­lik samo­cho­do­wy? Jak dobrać go wła­ści­wie do posia­da­ne­go samo­cho­du? Co o kwe­stii prze­wo­że­nia dzie­ci w fote­li­kach mówią prze­pi­sy?  Oto kom­plet­ny porad­nik na temat dobo­ru fote­li­ka samo­cho­do­we­go do bez­piecz­ne­go prze­wo­że­nia dziec­ka.

Co mówi prawo o ruchu drogowym?

Posia­da­nie fote­li­ka samo­cho­do­we­go to nie tyl­ko kwe­stia roz­sąd­ku. To rów­nież wymóg pra­wa, któ­re mówi, że w Pol­sce dziec­ko musi jeź­dzić w fote­li­ku od pierw­szej podró­ży do osią­gnię­cia przez nie 150 cm wzro­stu. Od maja 2015 znie­sio­no limit wie­ko­wy i obec­nie wyznacz­ni­kiem mówią­cym do któ­re­go momen­tu musi­my sto­so­wać fote­lik samo­cho­do­wy jest wła­śnie wzrost.

Co dokład­nie mówi usta­wa i pra­wo o ruchu dro­go­wym?

W pojeź­dzie (…) wypo­sa­żo­nym w pasy bez­pie­czeń­stwa lub urzą­dze­nia przy­trzy­mu­ją­ce dla dzie­ci, dziec­ko mają­ce mniej niż 150 cm wzro­stu jest prze­wo­żo­ne (…) w fote­li­ku bez­pie­czeń­stwa dla dziec­ka lub innym urzą­dze­niu przy­trzy­mu­ją­cym dla dzie­ci, zgod­nym z:
1) masą i wzro­stem dziec­ka oraz
2) wła­ści­wy­mi warun­ka­mi tech­nicz­ny­mi okre­ślo­ny­mi w prze­pi­sach Unii Euro­pej­skiej lub w regu­la­mi­nach EKG ONZ doty­czą­cych urzą­dzeń przy­trzy­mu­ją­cych dla dzie­ci w pojeź­dzie.

Prze­pi­sy mówią zatem nie tyl­ko o tym, że dziec­ko musi jeź­dzić w fote­li­ku. Musi jeź­dzić w fote­li­ku odpo­wied­nio dobra­nym do jego wzro­stu i wagi.

Kategorie fotelików samochodowych

W zależ­no­ści od wie­ku dziec­ka, powin­ni­śmy nabyć dla nie­go odpo­wied­nich roz­mia­rów fote­lik. To gwa­ran­tu­je nam dopa­so­wa­nie sie­dzi­ska do budo­wy cia­ła i naj­wyż­szy moż­li­wy sto­pień bez­pie­czeń­stwa.

Fote­li­ki samo­cho­do­we ofe­ro­wa­ne są zazwy­czaj w podzia­le na róż­ną wagę dziec­ka. Moż­na wyróż­nić trzy pod­sta­wo­we kate­go­rie fote­li­ków samo­cho­do­wych:

Dla dzie­ci poni­żej 15. mie­sią­ca życia kwe­stie doty­czą­ce bez­pie­czeń­stwa fote­li­ków samo­cho­do­wych okre­śla euro­pej­ska nor­ma i‑Size. Nakła­da ona obo­wią­zek prze­wo­że­nia dzie­ci tyłem do kie­run­ku jaz­dy oraz pro­mu­je moco­wa­nie poprzez sys­tem ISOFIX. Dzię­ki nowej nor­mie i‑Size fote­li­ki są rów­nież bar­dziej wni­kli­wie testo­wa­ne, m.in. na odpor­ność przy zde­rze­niu bocz­nym. Naj­waż­niej­szą zmia­ną, jaką wpro­wa­dzi­ła obo­wią­zu­ją­ca od 2013 nor­ma i‑Size, jest jed­nak doko­ny­wa­nie wybo­ru fote­li­ka w opar­ciu o wzrost, a nie wagę dziec­ka.

Każ­de dziec­ko jest inne, dla­te­go dobór fote­li­ka pod kątem jego wzro­stu jest bar­dziej roz­sąd­ny. Przy tej samej wadze każ­de dziec­ko może mieć róż­ny wzrost, tak samo jak doro­śli mogą być niscy lub wyso­cy. Nie bez powo­du roz­mia­ry ubrań (S, L, XL itd.) odno­szą się do wzro­stu, a nie wagi.

Głów­ka dziec­ka nie może wysta­wać poza obrys opar­cia fote­li­ka, bo gro­zi­ło­by to poważ­ny­mi ura­za­mi szyi. Dla­te­go fote­li­ki zgod­ne z nor­mą i‑Size nie dzie­lą się już na kate­go­rie wago­we (0, 0+, 1, 2 itd.), ale ich roz­miar uwzględ­nia dwie rze­czy — wzrost wyra­żo­ny w cen­ty­me­trach oraz mak­sy­mal­ną wagę dziec­ka, któ­re może dane­go fote­li­ka uży­wać.

Jak wybrać fotelik samochodowy?

Jeste­śmy już świa­do­mi tego, że obo­wią­zek prze­wo­że­nia dziec­ka w fote­li­ku samo­cho­do­wym nakła­da na nas pra­wo. Zna­my też już kate­go­rie fote­li­ków i wie­my, że dobo­ru naj­le­piej doko­nać na pod­sta­wie wzro­stu dziec­ka. Co zatem powin­no jesz­cze decy­do­wać przy wybo­rze fote­li­ka?

Podob­nie jak samo­cho­dy, tak rów­nież fote­li­ki samo­cho­do­we prze­cho­dzą testy zde­rze­nio­we. Zaj­mu­je się nimi zna­na i cenio­na orga­ni­za­cja ADAC. Testy pozwa­la­ją okre­ślić w jakim stop­niu fote­lik chro­ni dziec­ko pod­czas zde­rze­nia czy wypad­ku. Wynik — rów­nież podob­nie jak w przy­pad­ku aut — poda­wa­ny jest w posta­ci gwiaz­dek. Im wię­cej gwiaz­dek (mak­si­mum to 5), tym lep­szy wynik w teście. Oka­zu­je się jed­nak, że przy dobo­rze fote­li­ka jest coś waż­niej­sze­go, niż wynik testu zde­rze­nio­we­go.

Za fote­lik bez­piecz­ny uzna­je się już mode­le, któ­re w testach zde­rze­nio­wych otrzy­ma­ły trzy gwiazd­ki. Co zatem jest istot­niej­sze od tego, aby wybrać fote­lik z 5 gwiazd­ka­mi? Cho­dzi o dopa­so­wa­nie fote­li­ka do nasze­go mode­lu samo­cho­du.

Mno­gość mode­li samo­cho­dów spra­wia, że na ryn­ku spo­tka­my fote­le i kana­py o róż­nej budo­wie i odmien­nym kącie nachy­le­nia sie­dzi­ska. Jest to powód, przez któ­ry nie każ­dy fote­lik pasu­je do każ­de­go auta. A źle zamon­to­wa­ny fote­lik nie zapew­ni bez­pie­czeń­stwa nasze­mu dziec­ku nawet, jeśli w testach ADAC miał mak­sy­mal­ną oce­nę. Dla­te­go dopa­so­wa­nie fote­li­ka do kana­py nasze­go samo­cho­du to klu­czo­wy czyn­nik przy zaku­pie.

Aby speł­nić to zało­że­nie, roz­wią­za­nia są dwa. Po pierw­sze, więk­szość pro­du­cen­tów udo­stęp­nia listę samo­cho­dów, z któ­ry­mi ich fote­lik jest kom­pa­ty­bil­ny. Wska­za­ne są wów­czas rów­nież kon­kret­ne miej­sca na kana­pie, gdzie fote­lik może być zamon­to­wa­ny. Dru­gim i nawet lep­szym roz­wią­za­niem jest przy­mie­rze­nie wybra­ne­go mode­lu fote­li­ka do nasze­go samo­cho­du w asy­ście oso­by doświad­czo­nej w mon­ta­żu. Może­cie zro­bić to w prak­tycz­nie każ­dym dobrym skle­pie z fote­li­ka­mi, któ­re­go per­so­nel pomo­że Ci przy­mie­rzyć i zamon­to­wać fote­lik, a tym samym naj­le­piej oce­nić, czy pasu­je on do Two­je­go auta.

Jesz­cze przed przyj­ściem nasze­go syn­ka Leona na świat, zaczę­li­śmy poszu­ki­wać fote­li­ka kom­pa­ty­bil­ne­go z naszym Sub­a­ru. Wybór padł na BeSa­fe iZi Go Modu­lar, czy­li nowy model fote­li­ka dla dzie­ci mie­rzą­cych 40–75 cm i ważą­cych 0–13 kg, zgod­nie z nor­mą i‑Size. Nie tyl­ko pasu­je do nasze­go auta, ale posia­da dodat­ko­we, opa­ten­to­wa­ne zabez­pie­cze­nie SIP+, chro­nią­ce dziec­ko przy zde­rze­niach bocz­nych.

BeSa­fe to mar­ka, któ­ra na począt­ku pro­du­ko­wa­ła “fote­le” dla ówcze­snych środ­ków trans­por­tu, czy­li koni. Z momen­tem nadej­ścia ery moto­ry­za­cji prze­rzu­ci­li się na konie mecha­nicz­ne i począw­szy od 1963 roku nie­prze­rwa­nie pro­du­ku­ją fote­li­ki samo­cho­do­we. BeSa­fe mie­ści się w Nor­we­gii, a w Skan­dy­na­wii kwe­stia bez­pie­czeń­stwa to naj­wyż­szy prio­ry­tet. Jako pierw­si zaczę­li wozić pocie­chy tyłem do kie­run­ku jaz­dy i zapew­ne dla­te­go od wie­lu lat nie odno­to­wa­no tam przy­pad­ku śmier­tel­ne­go w wypad­ku samo­cho­do­wym wśród dzie­ci.

Nowy czy używany?

Naj­czę­ściej ze wzglę­dów finan­so­wych rodzi­ce roz­wa­ża­ją zakup uży­wa­ne­go fote­li­ka samo­cho­do­we­go dla swo­je­go dziec­ka. Eks­per­ci zgod­nie twier­dzą jed­nak, że fote­li­ka nie powin­no uży­wać się dłu­żej niż 5 lat od daty jego pro­duk­cji. Szcze­gól­nie doty­czy to mode­li z kate­go­rii 0–13 kg oraz 9–18 kg. Dla­cze­go?

Mate­ria­ły uży­te w fote­li­kach samo­cho­do­wych z cza­sem zuży­wa­ją się i tra­cą swo­je wła­ści­wo­ści. Gąb­ki i wypeł­nie­nia tra­cą ela­stycz­ność, a pla­sti­ki robią się bar­dziej kru­che, a przez to mniej wytrzy­ma­łe. Zmien­na tem­pe­ra­tu­ra i pro­mie­nie sło­necz­ne rów­nież mają wpływ na zuży­cie. To spra­wia, że kil­ku­let­ni fote­lik nada­je się do wymia­ny, bez wzglę­du na to, jak czy­sta jest jego tapi­cer­ka.

Fote­lik powin­ni­śmy rów­nież bez­względ­nie wymie­nić, jeśli brał on udział w stłucz­ce samo­cho­do­wej lub wypad­ku. Gdy duże prze­cią­że­nia raz zadzia­ła­ją na fote­lik i zasto­so­wa­ne w nim zabez­pie­cze­nia, będzie nada­wał się on tyl­ko na przy­sło­wio­wy śmiet­nik, ponie­waż przy dru­giej stłucz­ce / wypad­ku nie speł­ni swo­je­go — jak­że waż­ne­go — zada­nia. Nie­ste­ty cza­sa­mi sprze­da­ją­cy masku­ją fakt uczest­ni­cze­nia fote­li­ka w wypad­ku, dla­te­go na tę kwe­stię powin­ni­śmy być szcze­gól­nie wyczu­le­ni.

Zatem nowy czy uży­wa­ny fote­lik samo­cho­do­wy? Odpo­wiedź jest pro­sta. Jeśli mamy moż­li­wość odku­pie­nia fote­li­ka od oso­by w peł­ni zaufa­nej, wie­my, że fote­lik jest bez­wy­pad­ko­wy i zna­my jego wiek, uży­wa­ny egzem­plarz może oka­zać się dobrym roz­wią­za­niem. W każ­dej innej sytu­acji wska­za­ny jest zakup fote­li­ka nowe­go, z fabrycz­ną gwa­ran­cją pro­du­cen­ta. Tyl­ko fote­li­ki dla naj­star­szych dzie­ci są przy­sto­so­wa­ne­go do dłuż­sze­go okre­su użyt­ko­wa­nia, prze­kra­cza­ją­ce­go 5 lat.

O czym warto pamiętać?

Wybór fote­li­ka może wyda­wać się skom­pli­ko­wa­ny, szcze­gól­nie mając na uwa­dze, że cho­dzi o bez­pie­czeń­stwo naj­cen­niej­szej oso­by na świe­cie — nasze­go dziec­ka. Kil­ka poniż­szych zasad powin­no uła­twić Wam ten wybór.

Już nie­ba­wem w kolej­nym wpi­sie pod­po­wie­my Wam, jak popraw­nie zamon­to­wać fote­lik samo­cho­do­wy, w któ­rym miej­scu naj­bez­piecz­niej będzie go usta­wić, gdzie powi­nien usiąść rodzic i czy war­to zain­we­sto­wać w bazę ISOFIX.

Daj­cie znać w komen­ta­rzach jaki fote­lik wybra­li­ście dla swo­jej pocie­chy i czy jeste­ście zado­wo­le­ni.