Wymiana rozrządu — co ile wymieniać, jak to zrobić i czym grozi zaniedbanie? Oto kompletny poradnik o układzie i wymianie rozrządu silnika.
Wymiana rozrządu to czynność, która czeka — prędzej czy później — niemal każdego właściciela samochodu z silnikiem spalinowym. W naszym Subaru Impreza jesteśmy świeżo po tym zabiegu, dlatego postanowiliśmy przybliżyć Wam temat na blogu.
Czym jest rozrząd, za co odpowiada ten układ i jak ważna jest jego wymiana w odpowiednim terminie? O tym wszystkim dowiecie się z poniższego wpisu.
Jak to działa?
Jak zapewne doskonale wiecie, silnik spalinowy do działania potrzebuje paliwa. Mieszanka paliwowo-powietrzna dostarczana jest do cylindrów, wewnątrz których poruszają się tłoki. Wówczas następuje wybuch mieszanki i usuwanie produktów reakcji spalania z cylindra, dzięki czemu — w gigantycznym skrócie — my możemy poruszać się naszym samochodem.
Do czego zatem służy pasek lub łańcuch rozrządu? Do synchronizacji tych wszystkich elementów, czyli wału korbowego i wałka rozrządu, dzięki czemu zawory w silniku otwierają się i zamykają w odpowiednim momencie podczas pracy tłoków w każdym z cylindrów. Układ rozrządu zapobiega przed uderzeniem zaworów przez tłoki, co skutkowałoby spustoszeniem w silniku.
Jak widać na poniższej animacji, układ rozrządu pełni kluczową rolę w działaniu silników tłokowych. Tak naprawdę to on synchronizuje jego pracę, czyli dostarczanie ładunków do cylindrów i odprowadzanie spalin do kanałów wylotowych. Podobnie sprawa ma się w przypadku zmiennych faz rozrządu, po raz pierwszy zastosowanych przez Alfa Romeo w celu poprawy osiągów.
Konstrukcja układu rozrządu na przestrzeni lat zmieniała się. Z czasem koła zębate zostały zastąpione paskiem lub łańcuchem rozrządu. Łańcuch przez długi czas uważano za mocne i praktycznie bezobsługowe rozwiązanie, jednak chęć zaoszczędzenia na materiałach sprawiła, że zdarzały się wadliwe konstrukcje. Do tego łańcuch rozrządu generuje spory hałas. Coraz bardziej popularne stają się paski zębate ze zbrojeniem, podwyższającym trwałość. Nowoczesne układy charakteryzują się lepszą efektywnością, trwałością oraz cichą pracą, co poprawia komfort jazdy.
Co jest lepsze — pasek czy łańcuch rozrządu? Zapytaliśmy eksperta:
W niektórych modelach samochodów, do napędu mechanizmu rozrządu zamiast paska, wykorzystywany jest łańcuch. Ugruntowana od wielu lat opinia jest taka, że taki sposób jest lepszy i gwarantuje bezawaryjną pracę przez cały okres użytkowania samochodu lub co najmniej przez kilkaset tysięcy kilometrów. Opinia ta nie jest bezzasadna, gdyż faktycznie w starszych modelach samochodów produkowanych w latach 90. ten rodzaj napędu gwarantował bardzo długie okresy serwisowe, sięgające wręcz kilkuset tysięcy kilometrów przebiegu. W nowych konstrukcjach jednak, kiedy to księgowi zaczęli mieć ogromny wpływ na proces projektowania samochodów również i tego ważnego elementu nie omieszkali materiałowo i jakościowo zubożyć . Skutkiem ich działań są częste awarie spowodowane np, “wyciągnięciem się” łańcucha i w konsekwencji “przeskoczeniem” na kołach zębatych rozrządu. To w skrajnych przypadkach prowadzi do awarii silnika, podobnych jak w przypadku zerwania paska. W naszym serwisie zajmującym się markami Subaru i Mitsubishi Lancer spotykamy się z takimi sytuacjami w modelu Lancer Evolution X . Naszym klientom doradzamy kontrolę po kilkudziesięciu tysiącach kilometrów przebiegu lub wymianę łańcucha profilaktycznie na wzmocniony, który jest dostępny w naszej ofercie.
Tomasz Bryk, serwis samochodowy 4Motors.pl
Czym grozi awaria rozrządu?
Wiemy już jak działa i za co odpowiada układ rozrządu. Często mówi się, że wymiana rozrządu w odpowiednim terminie jest niezwykle istotna. Ale właściwie dlaczego?
Pasek rozrządu odpowiada za zsynchronizowaną pracę wałków rozrządu w stosunku do obrotów wału korbowego. Inaczej mówiąc , tak otwiera zawory ssące i wydechowe, aby odbywało się to w optymalnych momentach w stosunku suwu tłoka. Przerwanie lub zakłócenie ciągłości tej sekwencji, co może nastąpić poprzez zerwanie paska lub “przeskoczenie” o kilka czy więcej zębów na którymś z napędzanych kół, może doprowadzić do zetknięcia się zaworu z tłokiem. Taka kolizja najczęściej skutkuje uszkodzeniem obydwu części, a co za tym idzie bardzo poważna awarią silnika. Z reguły uszkodzenia są bardzo rozległe i kosztowne w naprawie.
Tomasz Bryk, serwis samochodowy 4Motors.pl
Na pewno nie chcecie, aby silnik Waszego samochodu uległ zniszczeniu. Remont będzie kosztował przynajmniej kilka tysięcy złotych, co w przypadku niektórych samochodów okaże się całkowicie nieopłacalne. Zatem skoro już wiemy, że o rozrząd po prostu trzeba dbać, wypadałoby odpowiedzieć sobie na pytanie — co ile należy to robić?
Wymiana rozrządu — kiedy?
Nie ma uniwersalnej odpowiedzi na pytanie o to, kiedy należy wymienić rozrząd w samochodzie. Określa to instrukcja lub zalecenia producenta, zależne od konstrukcji oraz rodzaju silnika. Moment na wymianę rozrządu określać mogą dwie rzeczy — przebieg oraz wiek silnika.
Są samochody, w których wymiana rozrządu konieczna jest co kilkadziesiąt tysięcy kilometrów, w innych czynność ta zalecana jest raz na 100 czy nawet 200 tysięcy. Czas wymiany rozrządu określać może również wiek samochodu — niezależnie od pokonanego dystansu, zaleca się wymianę rozrządu co kilka lat, gdyż zastosowane w nim części (np. gumowy pasek rozrządu) mogą z biegiem lat tracić swoje właściwości i zwiększać ryzyko awarii.
Kolejnym sygnałem do wymiany rozrządu są nietypowe dźwięki dochodzące spod maski samochodu, tyczy się to jednak głównie tych modeli silników, w których do napędu zastosowano łańcuch — z reguły działa on o wiele głośniej, niż pasek (ten potrafi z kolei parcieć ze względu na zmienne temperatury powietrza).
Jeżeli kupujecie auto używane, którego historia jest niepewna, warto wymienić rozrząd “na wszelki wypadek”. Jeśli nie da się określić w 100% momentu ostatniej zmiany (np. na podstawie książki serwisowej lub faktury), rozsądniej wydać pieniądze na wymianę rozrządu, niż na remont całego silnika. Co ważne — ocena stanu rozrządu nie jest możliwa na podstawie jego oględzin w serwisie. Pasek wyglądający na pierwszy rzut oka na dobry może w praktyce być już w końcowej fazie swojego żywota i tylko czyhać na moment, aż zrujnuje motor Waszego samochodu. Lepiej zapobiegać, niż leczyć, dlatego tak istotne jest pilnowanie terminów zalecanych przez producenta.
Wymiana rozrządu — części oryginalne czy zamienniki?
Do wymiany rozrządu potrzebne będą oczywiście odpowiednie części. Oprócz paska lub łańcucha rozrządu niezbędne będą uszczelki, ramię napinacza, rolka prowadząca i rolka napinacza czy uszczelniacze wałka rozrządu. Jeżeli pompa wody napędzana jest paskiem, ona również może podlegać wymianie — na pewno powinna być skontrolowana.
Przy zakupie części niezbędnych przy wymianie rozrządu pojawia się zasadnicze pytanie — trzeba trzymać się części oryginalnych, czy można nieco zaoszczędzić, kupując zamienniki?
Z uwagi na bardzo poważne konsekwencje awarii elementów napędu rozrządu, zalecamy stosowanie części OEM , gdyż te dają największą gwarancję prawidłowego działania przez cały okres pomiędzy wymianami. W związku z tym jednak, że części oryginalne są zazwyczaj bardzo drogie, dopuszczamy użycie zamienników. Jednak muszą to być elementy najwyższej jakości i wyprodukowane przez uznanych producentów. Zdecydowanie odradzamy zakup tzw. “okazji cenowych”. W obecnych czasach rynek części zamiennych jest nasycony tanimi zamiennikami, niestety również bardzo lichej jakości. Bacząc na wspomniane wcześniej ogromne koszty napraw pamiętajmy, że oszczędności tego typu zazwyczaj są oszczędnościami krótkotrwałymi i pozornymi. Dlatego też, tę naprawę warto powierzyć doświadczonemu w danej marce serwisowi, który gwarantuje użycie najlepszych i sprawdzonych części oraz przeprowadzenie jej w profesjonalny i prawidłowy technicznie sposób.
Tomasz Bryk, serwis samochodowy 4Motors.pl
Wymiana rozrządu najczęściej wiąże się z wymontowaniem chłodnicy, która utrudnia dostęp do części wymagających wymiany. Aby wymontować chłodnicę, niezbędne będzie spuszczenie płynu z układu chłodzenia, co jest dobrą okazją do skontrolowania jego stanu. Konieczne będzie również zdemontowanie pokrywy/obudowy rozrządu, która chroni cały układ przez zanieczyszczeniami.
Podczas wymiany rozrządu należy nastawić się na nieprzewidziane sytuacje. W przypadku prac nad naszą 19-letnią już Świnką było ich conajmniej kilka: zapieczone śruby, pęknięta osłona rozrządu czy doszczętnie przerdzewiałe obejmy, które nie nadawały się do ponownego użytku.
Dodatkowo w trakcie serwisu zrewidowane zostały uszczelniacze wałków rozrządu — okazało się, że również wymagają wymiany na nowe. Podobnie było z pompą wody, która w teorii w Subaru nie jest częścią do wymiany wraz z rozrządem. Nasza była jednak na tyle stara, że mogłaby nie wytrzymać ciśnienia po wymianie rozrządu, dlatego rekomendowane było wstawienie nowej, w pełni sprawnej pompy wodnej.
Kluczowe po wymienia rozrządu jest jego właściwe ustawienie. Pomocne są w tym specjalne znaczniki, umieszczone na kole rozrządu i ewentualnie na pasku. Muszą one schodzić się idealne, gdyż przesunięcie o kilka zębów spowodowałoby spustoszenie w silniku. Dlatego to zadanie warto powierzyć dobremu i doświadczonemu serwisowi samochodowemu.
Ostatnie słowo o wymianie rozrządu
Mamy nadzieję, że z powyższego wpisu dowiedzieliście się czym jest układ rozrządu, jak działa i za co odpowiada. Tym samym wyjaśniliśmy, dlaczego wymiana rozrządu jest tak istotna i czym grozi zaniedbanie w tym temacie. Zdecydowanie lepiej wydać pieniądze na zapobieganie, niż usuwanie poważnych awarii silnika.
Oto najważniejsze rzeczy, o których trzeba pamiętać przy wymianie rozrządu:
- zarówno pasek, jak i łańcuch rozrządu należy kontrolować i regularnie wymieniać
- wymiany rozrządu dokonujemy wedle wskazań producenta samochodu, które określają przebieg lub wiek auta
- przy wymianie rozrządu warto stosować oryginalne części lub sprawdzone zamienniki dobrej jakości
Wpis powstał w ramach współpracy z serwisem samochodowym 4Motors.pl.
↓ Lajk do dechy! ↓
214